براساس آمارهای جهانی قهوه محبوبترین و پرمصرفترین نوشیدنی جهان است تا جایی که در ردهبندی پرمعاملهترین کالاهای جهان قرار گرفته است. این نوشیدنی بیرقیب به یک منبع درآمد حیاتی برای کشورهای تولیدکننده آن تبدیل شده و اقتصاد بسیاری از کشورها به پرورش این دانه گیاهی وابسته است. قهوه انگیزه بسیاری از انسانها در سراسر جهان برای بیدار شدن از خواب و محرکیست که باعث میشود صبحها سرحالتر به کارهای روزانه رسیدگی کنیم. اما نقش قهوه صرفا به یک نوشیدنی محبوب و پرطرفدار جهانی محدود نمیشود بلکه این گیاه یکی از جنبههای مهم طبیعت و زیستشناسی هم به حساب میآید.
اما این گیاه منحصربهفرد و محبوب از کجا آمده و زیستشناسی آن چیست که توانسته کل دنیا را در انحصار خود بگیرد و این همه هودار داشته باشد؟
در این یادداشت کوتاه در سایت دیسترو میخواهیم بفهمیم گیاه قهوه چیست و از کجا آمده است!
گیاه قهوه چیست؟
چندین گونه درختچه قهوه وجود دارد که از آنها دانه یا همان میوه قهوه برداشت میشود اما در بین آنها دو گونه اصلی هستند که در امور تجاری استفاده میشوند. عربیکا و روبوستا دو نوع اصلی از گیاه قهوه هستند و آنچه امروزه به عنوان نوشیدنی استفاده میکنیم، از این دو نوع گیاه است. قهوه عربیکا از گیاهی است که در ارتفاعات جنوب غربی اتیوپی و سودان و کنیا کشت میشود و گونه دیگر که به نام روبوستا شناخته میشود در نواحی غربی و مرکزی صحرای آفریقا از گینه تا اوگاندا و سودان جنوبی رشد میکند.
همه گونههای گیاه قهوه در خانواده روناسیان قرار دارند که درخت و درختچههای همیشه سبز هستند و تا ارتفاع ۵ متر هم میتوانند ارتفاع داشته باشند. برگهای درختچههای قهوه سبز تیره و براق هستند و طولها معمولا از ۱۵ سانتیمتر بیشتر نمیشود. این برگها اغلب ساده و دارای گلهایی به رنگ سفید و خوشبو هستند که بسیار به گل یاسمین شباهت دارند.
گیاه قهوه در نواحی گرمسیری رشد میکند و ۳ تا ۵ سال پس از کاشته شدن زمان میخواهد تا محصول دهد. میوههای گیاه قهوه، تخممرغی شکل هستند و به صورت خوشهای آویزان میشوند. جالب است بدانید هر درخت قهوه حدود ۲ هزار میوه میدهد و چند ماه زمان لازم است تا میوه قهوه از رنگ سبز به زرد و سپس به قرمز یا بنفش تبدیل شود و کاملا برسد.
هر میوه قهوه شامل دو دانه است و میوههای نوع عربیکا طی ۶ تا ۸ ماه میرسند و قابل چیدن هستند اما میوه گونهی روبوستا حدود ۹ الی ۱۱ ماه زمان میبرد تا حسابی برسند.
برداشت قهوه
در بیشتر کشورهایی که قهوه کشت میشود، برداشت قهوه در یک فصل بهخصوص یعنی بهار یا پاییز انجام میشود هرچند در کشورهایی مانند کلمبیا که درخت قهوه دوبار در سال گل میدهد، یک فصل را به برداشت محصول اصلی و فصلی دیگر را به برداشت محصول ثانوی اختصاص میدهند.
میوه رسیدهی قهوه با دست چیده میشود که کاری بسیار پرزحمت و دشوار است. میوهها همچنین به صورت دستی شسته میشوند و معمولا آنها را در نور خورشید خشک میکنند. هرچند که با پیشرفت تکنولوژی از روشهای صنعتی هم برای خشک کردن آنها استفاده میشود و برای حفظ یکدستی محصول، میوهها براساس وزن و اندازه، به صورت جداگانه بستهبندی میشوند و برای تبدیل شدن به پودر قهوه روانهی کارخانهها و کشورهای تولیدکننده میشوند.
طعم و عطر قهوه
طعم و عطر این نوشیدنی محبوب، به عوامل زیادی بستگی دارد. عواملی مانند نوع گیاه، شرایط جوی، ارتفاع کاشت و فرآیند تولید پودر قهوه بر طعم و عطر آن اثر زیادی دارد. قهوه عربیکا به دلیل رشد در ارتفاعات و مناطق سردتر معمولا دارای طعم و عطر ملایمتری است اما روبوستا طعم قویتر و تلختری دارد.
روشهای تکثیر
قهوه نوع عربیکا از طریق گردهافشانی تکثیر میشود اما قهوه روبوستا نیاز به قلمهزدن، پیوند و جوانه زدن دارند. برداشت بذر از میوههای گیاه قهوه بسیار مرحله مهمی است زیرا میوهها باید کاملا رسیده و سالم انتخاب و سپس با دقت شسته و خشک شوند. بذرها را باید در محیط و دمای مناسب بکارند و پس از این مراحل است که بذرها شروع به جوانه زدن میکنند. پس از جوانه زدن آنها به مکان کاشت نهایی منتقل میشوند و چند سال باید در انتظار میوه دادن این درخت ها ماند.
مطلب پیشنهادی: صفر تا صد قهوه اسپرسو مرغوب
سخن پایانی
هر دانه قهوه مسیری طولانی را برای رسیدن به دستان شما طی میکند و در این مسیر هزاران دست دیگر در کار است تا شما لذت نوشیدن قهوه روز و عصر خود را داشته باشید. قهوه دیسترو یکی از همین دستان است که ماهرانه میکوشد از بهترینهای دنیا برایتان انواع پودر قهوه را فراهم کند و میتوانید دستان ماهر قهوه دیسترو را با اعتماد کامل بگیرید و روز خود را با این دستان ماهر شروع کنید.
اگر عاشق دنیای قهوه هستید، احتمالا مطالب زیر را هم دوست داشته باشید:
سئوالات متداول درباره قهوه اسپرسو
برای اینکار نیاز به شرایط خاصی دارید. برای کشت قهوه در خانه، بهتر است از گونههایی با رشد کوتاه استفاده کرد تا فضای کافی برای رشد و تغذیه داشته باشند. همچنین، نیاز به آبیاری منظم و مراقبتهای دورهای دارد.
